Big Ben – Najsłynniejszy zegar na świecie

Spacerując po londyńskim Moście Westminster, rzadko usłyszymy pytanie o godzinę. Dlaczego? Bo tuż obok znajduje się ikoniczny Big Ben, który wyznacza czas z większą dokładnością niż zegarek któregokolwiek przechodnia. Big Ben to wieża zegarowa Pałacu Westminsterskiego, jeden z największych symboli Londynu i całej Wielkiej Brytanii. Znajduje się na północnym krańcu siedziby brytyjskiego parlamentu, w samym sercu Londynu, tuż obok Tamizy.

Historia Big Bena sięga 16 października 1834 roku, kiedy to wielki pożar zniszczył znaczną część Pałacu Westminsterskiego. Ocalały jedynie Westminster Hall oraz kaplica św. Stefana. To tragiczne wydarzenie skłoniło władze do podjęcia decyzji o odbudowie pałacu, w ramach której zaplanowano również budowę wieży zegarowej. Architekt Charles Barry, wspierany przez swojego asystenta Augustusa W. Pugina, stworzył projekt neogotyckiej wieży. Budowa rozpoczęła się w 1843 roku i zakończyła w 1858 roku.

Zegar Big Ben został uruchomiony 31 maja 1859 roku, a dzwon po raz pierwszy zabrzmiał 11 lipca tego samego roku. Niestety, już po dwóch miesiącach dzwon pękł z powodu zbyt ciężkiego młota, co spowodowało, że Big Ben milczał przez cztery lata, aż do naprawy w 1862 roku. W 2012 roku wieża została oficjalnie nazwana Wieżą Elżbiety, aby uhonorować 60-letnie panowanie królowej Elżbiety II. Ta bogata historia sprawia, że Big Ben jest nie tylko atrakcją turystyczną, ale także ważnym elementem brytyjskiego dziedzictwa.

Nazwa "Big Ben" pierwotnie odnosiła się do największego dzwonu w wieży, a nie samej wieży czy zegara. Istnieją dwie główne teorie dotyczące pochodzenia tej nazwy:

1. Pierwsza teoria sugeruje, że dzwon został nazwany na cześć sir Benjamina Halla, głównego komisarza robót, który nadzorował jego budowę w 1858 roku.

2. Druga teoria wskazuje, że nazwa może pochodzić od popularnego boksera wagi ciężkiej, Benjamina Caunta, znanego jako "Big Ben".

Z czasem termin "Big Ben" zaczął być używany nie tylko w odniesieniu do dzwonu, ale także do całej wieży oraz zegara. Dziś, mimo że oficjalna nazwa wieży to Elizabeth Tower, termin "Big Ben" jest powszechnie używany do opisania zarówno dzwonu, jak i samej wieży, co świadczy o jej znaczeniu w kulturze brytyjskiej i na całym świecie.

Big Ben to znakomity przykład architektury neogotyckiej. Wieża ma wysokość 96,3 metra i została zbudowana na solidnej, kwadratowej płycie betonowej o boku 15,2 metra i grubości 3 metrów, co zapewnia jej stabilność, mimo że znajduje się na niestabilnym podłożu z żwiru i gliny. Wewnątrz wieży znajduje się spiralna klatka schodowa licząca 334 stopnie, prowadząca do pomieszczenia z mechanizmem zegarowym oraz dzwonem. Zegar, zaprojektowany przez królewskiego astronoma sir George’a Airy’ego, charakteryzuje się niezwykłą precyzją, osiągając dokładność do jednej sekundy. Mechanizm zegarowy został zbudowany przez Edmunda Becketta Denisona oraz przedsiębiorstwo EJ Dent\&CO w 1854 roku. Tarcze zegarowe, każda o średnicy 7 metrów, są osadzone w stalowej ramie i składają się z 312 kawałków opalizującego szkła. Wskazówki zegara mają imponujące rozmiary: godzinowa mierzy 2,7 metra, a minutowa 4,2 metra. Rzymskie cyfry na tarczy mają 60 centymetrów wysokości, co czyni je dobrze widocznymi z daleka. Nie można zapomnieć o latarni Ayrton Light, umieszczonej nad dzwonnicą, która symbolizuje obrady Izby Gmin. Została zapalona po zmroku, aby informować mieszkańców Londynu o trwających sesjach parlamentarnych. Oryginalnie światło skierowane było w stronę Pałacu Buckingham, aby królowa Wiktoria mogła jednym rzutem oka przez okno sprawdzić, czy trwa zebranie.

Big Ben to nie tylko architektoniczny cud, ale także ikona kultury masowej. Jego wizerunek pojawia się w niezliczonych filmach, programach telewizyjnych i literaturze, co czyni go jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Londynu.

W filmach Disneya, takich jak „Peter Pan” czy „101 dalmatyńczyków”*, Big Ben często stanowi tło dla kluczowych scen, co podkreśla jego status jako ikony kultury.

1. Podczas II wojny światowej dzwon Big Ben stał się symbolem oporu. Jego dźwięk był emitowany przez radio BBC World Service, co dawało nadzieję Brytyjczykom i przypominało im, że kraj nie został pokonany.

1. Współczesne odniesienia do Big Bena można znaleźć w wielu dziełach sztuki, gdzie często symbolizuje on czas, tradycję i stabilność. Jego obecność w mediach społecznościowych, gdzie turyści dzielą się zdjęciami i wspomnieniami, tylko potwierdza jego status jako jednego z najważniejszych punktów orientacyjnych w Londynie.

W 2017 roku rozpoczął się największy remont w historii Big Bena, mający na celu nie tylko konserwację mechanizmu zegarowego, ale także wzmocnienie konstrukcji wieży. Remont był konieczny z powodu wykrytych pęknięć w konstrukcji oraz potrzeby modernizacji.

1. Początkowo szacowano, że koszt prac wyniesie około 40 milionów funtów, jednak ostatecznie wydatki wzrosły do około 80 milionów funtów, co jest typowe dla dużych projektów budowlanych, gdzie pierwotne oszacowania często ulegają zmianie w trakcie realizacji.

1. Podczas remontu Big Ben był nieczynny przez długi czas, co oznaczało, że mieszkańcy Londynu przez długi czas nie słyszeli charakterystycznego dźwięku dzwonu.

1. Prace obejmowały nie tylko konserwację mechanizmu zegarowego, ale także wymianę uszkodzonych elementów, odnowienie tarcz zegarowych oraz instalację nowoczesnych rozwiązań, takich jak energooszczędne oświetlenie.

Remont zakończono w sierpniu 2022 roku, a Big Ben ponownie zaczął wybijać godziny, przywracając tym samym radość mieszkańcom i turystom.

Zwiedzanie Big Bena, czyli Wieży Elżbiety, odbywa się wyłącznie w towarzystwie przewodnika. Czas trwania wycieczki wynosi około 90 minut, a grupy są wpuszczane co 15 minut, od godziny 8:45 do 16:45. Wstęp do wieży jest ograniczony do osób powyżej 11. roku życia i wymaga pokonania 334 stopni spiralnych schodów, co może być wyzwaniem dla niektórych zwiedzających.

Ceny biletów na zwiedzanie Big Bena różnią się w zależności od grupy wiekowej:

Dla grup zorganizowanych, składających się z co najmniej 10 osób, przewidziano zniżki, co czyni zwiedzanie bardziej dostępnym dla większych ekip.

Ze względu na dużą popularność Big Bena, bilety na zwiedzanie często są wyprzedane z dużym wyprzedzeniem. Dlatego zaleca się rezerwację biletów online, aby uniknąć rozczarowania. W 2024 roku dostępność biletów będzie ograniczona, a nowa pula biletów na wycieczki w styczniu 2025 roku zostanie odblokowana 9 października 2024 roku o godzinie 10:00. Big Ben pozostaje jedną z najważniejszych atrakcji turystycznych Londynu, przyciągając zarówno mieszkańców, jak i turystów z całego świata.