Gdzie znajduje się biegun południowy?

Biegun Południowy to najbardziej wysunięty na południe punkt naszej planety, usytuowany na wysokości 2835 metrów nad poziomem morza, na lodowym kontynencie Antarktydy. Jego współrzędne geograficzne to 90°S, co oznacza, że w tym miejscu wszystkie kierunki prowadzą na północ. To miejsce ma ogromne znaczenie nie tylko naukowe, ale także historyczne i ekologiczne.

Biegun Południowy leży w centralnej części Płaskowyżu Polarnego, który dominuje w krajobrazie Antarktydy. Oddalony jest o około 1300 km od najbliższego otwartego morza w Zatoce Wielorybów. W przeciwieństwie do Bieguna Północnego, który znajduje się na poziomie morza, ten południowy punkt otoczony jest grubą pokrywą lodową, której średnia grubość wynosi około 2700 metrów. Pod lodem znajduje się ląd, który jest zaledwie 100 metrów nad poziomem morza, co czyni ten region jednym z najwyżej położonych miejsc na Ziemi. Ciekawostką jest, że na Biegunie Południowym wszystkie kierunki prowadzą na północ. Pokrywa lodowa przesuwa się w kierunku Morza Weddella z prędkością około 10 metrów rocznie, co powoduje, że stacja badawcza Amundsen-Scott oraz inne obiekty muszą być regularnie przestawiane. Geograficzny Biegun Południowy jest oznaczony kołkiem w lodzie, obok którego znajduje się tablica z datami dotarcia do bieguna przez Roalda Amundsena i Roberta Falcona Scotta oraz informacja o wysokości „9301 FT”.

Biegun Południowy leży na kontynencie Antarktydy, który jest piątym co do wielkości kontynentem na Ziemi, zajmującym powierzchnię około 14,2 miliona km². Antarktyda jest niemal w całości pokryta lodem, a około 98% jej powierzchni zajmuje polarna czapa lodowa o średniej grubości 1,9 km. Ten kontynent charakteryzuje się ekstremalnymi warunkami klimatycznymi, będąc najzimniejszym, najsuchszym i najbardziej wietrznym miejscem na Ziemi. Wysoka średnia wysokość Antarktydy, wynosząca około 2300 metrów nad poziomem morza, przyczynia się do jej surowego klimatu.

Antarktyda uznawana jest za kontynent pustynny, z rocznymi opadami wynoszącymi zaledwie 200 mm wzdłuż wybrzeża i znacznie mniej w głębi lądu.

Nie ma stałych mieszkańców, a jej populacja składa się głównie z naukowców i personelu pomocniczego, którzy przebywają na stacjach badawczych, takich jak amerykańska stacja Amundsen-Scott, działająca od 1956 roku. Latem na stacji przebywa od 50 do 200 osób, a zimą liczba ta spada do około 50.

Historia odkryć tego miejsca jest pełna dramatycznych wydarzeń i rywalizacji. Pierwszym człowiekiem, który dotarł do geograficznego bieguna, był norweski polarnik Roald Amundsen, który osiągnął ten cel 14 grudnia 1911 roku. Jego dobrze zaplanowana ekspedycja, oparta na doświadczeniach z wcześniejszych wypraw, pozwoliła mu dotrzeć do celu przed brytyjskim odkrywcą Robertem Falconem Scottem, który dotarł na biegun 18 stycznia 1912 roku, zaledwie miesiąc po Amundsenie. Niestety, wyprawa Scotta zakończyła się tragicznie, gdyż jego zespół zginął w drodze powrotnej, zmagając się z ekstremalnymi warunkami pogodowymi, brakiem zapasów i chorobami.

W kolejnych latach wiele ekspedycji próbowało dotrzeć do Bieguna Południowego, w tym amerykański odkrywca Richard E. Byrd, który w 1926 roku jako pierwszy przeleciał nad biegunem. W 1956 roku, w ramach międzynarodowych wysiłków badawczych, powstała stacja Amundsen-Scott, która stała się kluczowym punktem dla badań naukowych w regionie.

Na Biegunie Południowym znajdują się także inne historyczne obiekty, takie jak namiot Amundsena, który został postawiony w dniu jego przybycia i obecnie znajduje się pod warstwą lodu, szacowaną na 1,8 do 2,5 km od bieguna.

Ekosystemy w tym regionie są niezwykle ubogie w porównaniu do innych miejsc na świecie. Na samym biegunie nie występuje rodzimy życie roślinne ani zwierzęce, co jest wynikiem ekstremalnych warunków klimatycznych. Temperatura na Biegunie Południowym jest jedną z najniższych na Ziemi, z średnią roczną wynoszącą -49,5°C. W zimie średnia temperatura spada do około -60°C, a najniższa zarejestrowana temperatura wynosi -82,8°C.

Mimo surowych warunków, w bardziej umiarkowanych częściach Antarktydy, takich jak Wschodnia Antarktyda, można spotkać niektóre formy życia, w tym mchy, porosty oraz niewielkie organizmy, takie jak roztocza i meszki. Wody otaczające Antarktydę są bogate w życie morskie, w tym foki, pingwiny i wieloryby, które jednak nie występują na samym biegunie. Wzdłuż wybrzeży Antarktydy można spotkać kolonie pingwinów, które są jednymi z nielicznych przedstawicieli fauny lądowej w tym regionie.

Antarktyda, w tym Biegun Południowy, to także miejsce intensywnych badań naukowych, obejmujących różnorodne dziedziny, takie jak glacjologia, klimatologia, meteorologia, astronomia i astrofizyka. Dzięki unikalnym warunkom, Biegun Południowy stał się jednym z najlepszych miejsc do prowadzenia badań astronomicznych oraz monitorowania zmian w atmosferze. Teleskop Bieguna Południowego bada promieniowanie o niskiej częstotliwości, a detektor neutrin IceCube jest największym detektorem neutrin na świecie.

Marzysz o przygodzie na Biegunie Południowym? Przygotuj się na spory wydatek! Ceny wypraw zaczynają się od około 50 tysięcy dolarów amerykańskich (około 160 tysięcy złotych) za osobę. W tej kwocie masz zapewniony transport do stacji bazowej na Antarktydzie, gdzie turyści czekają na odpowiednie warunki pogodowe do przelotu na sam Biegun Południowy. Wyprawy zazwyczaj odbywają się z amerykańskiej stacji McMurdo, a następnie do stacji Amundsen-Scott, gdzie można zobaczyć geograficzny biegun oraz uczestniczyć w krótkich spacerach po okolicy. Biura podróży oferują różne pakiety, w tym rejsy na lodołamaczach, które mogą trwać kilka dni. Koszt takiej wyprawy może wzrosnąć w zależności od dodatkowych atrakcji, takich jak wycieczki narciarskie czy inne aktywności. Dla tych, którzy pragną przeżyć prawdziwą przygodę, dostępne są również wyprawy trekkingowe, które mogą trwać od kilku dni do kilku tygodni, a ich ceny mogą sięgać nawet około 150 tysięcy złotych w przypadku bardziej wymagających tras, takich jak zdobycie Mount Vinson, najwyższego szczytu Antarktydy.