Plac Czerwony w Moskwie

Plac Czerwony w Moskwie (ros. Красная площадь) to najbardziej znany plac stolicy Rosji. Znajduje się w samym sercu miasta, tuż obok Kremla, który jest oficjalną siedzibą prezydenta. Ma 330 m długości i 70 m szerokości, a jego bogata historia sprawia, że jest miejscem o wyjątkowej wartości kulturowej.

Na początku plac Czerwony otaczała drewniana zabudowa, która została usunięta w 1493 roku z powodu zagrożenia pożarowego. Nowo utworzone miejsce nosiło nazwy „Pożar” lub „Wypalone” i stało się największym targowiskiem w Moskwie. Z biegiem lat plac zyskał nową rolę jako miejsce publicznych uroczystości, w tym koronacji carów rosyjskich. W czasach ZSRR stał się kluczowym punktem życia publicznego, gdzie odbywały się manifestacje pierwszomajowe oraz świąteczne parady wojskowe. W wyniku tych wydarzeń plac przeszedł przebudowę, a niektóre zabytki, takie jak sobór Kazańskiej Ikony Matki Bożej oraz Kaplica Iwerska, zostały zniszczone.

Istnieje legenda, że planowano rozbiórkę charakterystycznego soboru Wasyla Błogosławionego, ale Stalin postanowił go zachować. Dwie najsłynniejsze parady wojskowe miały miejsce w 1941 roku, gdy żołnierze Armii Czerwonej maszerowali na front, oraz w 1945 roku, podczas Parady Zwycięstwa, kiedy zdobyczne hitlerowskie sztandary rzucano na bruk przed mauzoleum Lenina. 28 maja 1987 roku niemiecki pilot Mathias Rust wylądował nielegalnie w pobliżu placu, co wywołało skandal w ZSRR. W 1990 roku plac Czerwony został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO jako pierwszy obiekt w Rosji.

Plac Czerwony to prawdziwy skarbiec zabytków. Oto kilka z nich, które warto zobaczyć:

1. Mauzoleum Lenina – to miejsce spoczynku wodza rewolucji październikowej, zaprojektowane przez architekta Aleksieja Szczusiewa i ukończone w 1930 roku. Mauzoleum łączy elementy klasycyzmu z monumentalizmem, przyjmując formę piramidy, co podkreśla jego znaczenie jako miejsca pamięci.

1. Katedra Wasyla Błogosławionego – znana z charakterystycznych, kolorowych kopuł, zbudowana w latach 1555-1561 z rozkazu Iwana IV Groźnego. Upamiętnia zwycięstwo nad Khanatem Kazańskim i jest jednym z najważniejszych przykładów rosyjskiej architektury.

1. Państwowe Muzeum Historyczne – wzniesione w latach 1875-1883, gromadzi bogate zbiory związane z historią Rosji, w tym około 4,5 miliona eksponatów. Jego architektura w stylu rosyjskim nawiązuje do tradycyjnych budowli Kremla.

1. Pomnik Kuźmy Minina i Dmitrija Pożarskiego – jedyna rzeźba na placu, odsłonięta w 1818 roku, symbolizująca patriotyzm i walkę o niepodległość, związana z obroną Moskwy przed Polakami w 1612 roku.

1. Łobnoje Miesto – to dawne miejsce ogłoszeń carskich dekretów, które obecnie służy jako przestrzeń dla publicznych uroczystości.

1. GUM – Gławnyj Uniwersalnyj Magazin, luksusowy dom towarowy, który powstał w 1893 roku i do dziś przyciąga turystów swoją architekturą oraz bogatą ofertą handlową.

Nazwa „Plac Czerwony” często mylona jest z komunistycznymi odniesieniami, ale w rzeczywistości pochodzi od starosłowiańskiego przymiotnika „красьнъ” (krasny), co oznacza „piękny”. W XVII wieku plac był znany jako „Pożar” lub „Wypalone”, co odnosiło się do jego pierwotnego stanu. Plac Czerwony był świadkiem wielu kluczowych wydarzeń w historii Rosji, w tym parady wojskowe, które odbywały się tu od 1919 roku. Dwie najbardziej znane parady miały miejsce w 1941 i 1945 roku, związane z II Wojną Światową. W 1987 roku nielegalne lądowanie Mathiasa Rusta ujawniło słabości radzieckiego systemu obrony powietrznej.

Plac Czerwony odgrywa kluczową rolę w rosyjskiej tożsamości narodowej. Jako centralny punkt Moskwy, jest miejscem, gdzie przeplatają się różne aspekty życia społecznego, politycznego i religijnego. W czasach carskich plac był miejscem koronacji i publicznych ogłoszeń, a w XX wieku stał się symbolem władzy i siły państwowej, będąc miejscem manifestacji poparcia dla rządu. Dziś, mimo zmiany roli, Plac Czerwony nadal przyciąga turystów z całego świata, łącząc przeszłość z teraźniejszością. Jego wpisanie na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO w 1990 roku dodatkowo podkreśla jego znaczenie na arenie międzynarodowej.

Plac Czerwony to jedno z najczęściej odwiedzanych miejsc w Moskwie, przyciągające rocznie około 2,5 miliona turystów. Jego centralne położenie sprawia, że jest to punkt obowiązkowy dla każdego, kto odwiedza stolicę Rosji. W ciągu roku odbywają się tu liczne wydarzenia, takie jak parady wojskowe, koncerty oraz festiwale, co dodatkowo zwiększa liczbę odwiedzających.

Dzięki bogatej historii, architekturze oraz znaczeniu kulturowemu, Plac Czerwony stał się nie tylko miejscem, gdzie można podziwiać piękne zabytki, ale także przestrzenią, w której historia, polityka i kultura przenikają się w sposób niezwykle interesujący. Jeśli zastanawiasz się, gdzie znajduje się ten niezwykły plac, to jest to miejsce, które z pewnością warto odwiedzić!